|
نقش اروپا، آمریکا، سعودی،
قطر و ترکیه در قریب به یک دهه خونریزی در سوریه
بررسی مستند «چرا سوریه» شبکه المیادین
شبکه خبری المیادین در پرونده ای به بررسی بحران سوریه می
پردازد. در بخش نخست، آرایش عناصر درگیر در این بحران از زاویه
اقتصادی بررسی می شوند.
در آغاز این پرسش مطرح می شود که چه مصلحت اندیشی درباره امنیت
آمریکا باعث می شود که آنها چنین فاصله ای را بیپیمایند و
سربازان شان را برای حفظ امنیت آمریکا به این نقطه دور از
کشورشان بفرستند؟
این مستند سپس به انتقال سربازان آمریکایی از کشورشان به
پایگاه «ازرق» در اردن و از آنجا به پایگاه «تنف» در شرق سوریه
اشاره می کند.
در بین سال های 2016 تا 2018، نیروهای آمریکایی این پایگاه را
که در وسط صحرا بنا شده بود به پیشرفته ترین امکانات تجهیز
کردند. این پایگاه دقیقا در جایی ساخته شد که شاهراه اصلی
تجاری سوریه از آنجا عبور می کرد. ولی نیروهای آمریکایی ها
دیگر به هیچ کس اجازه عبور از نزدیکی این پایگاه را نمی دهند.
از روند امور مشخص شد آمریکایی ها به دنبال سیطره بر این راه
تجاری بودند تا انتقال کالاهای تجاری از آن را متوقف کنند. این
مسیر، راهی برای تبادل تجاری کشورها از سمت شرق آسیا به سمت
اروپا بود. راه قدیم ابریشم از اینجا عبور می کرده است. راهی
که از سوریه می گذشته و به دریای سیاه و مدیترانه می رسیده است.
بخش بزرگی از این راه، این روزها دیگر از بین رفته است.
آمریکایی ها در کنار این مسیر، پایگاه تنف را درست کردند. حتی
زمانی که نیروهای عراقی برای مبارزه با تروریست های داعش
ناخواسته وارد این مسیر شدند، هدف حمله جنگنده‌های آمریکایی
قرار گرفتند. آمریکایی ها در جواب، آن را دفاع از خود خواندند.
اگر به دلایل آغاز جنگ علیه سوریه نگاه شود مشخص می گردد که
نقشه حمله به سوریه بسیار پیش تر از شروع اعتراضات خیابانی در
سال 2011 طراحی شده بود.
فرمانده نیروهای آمریکایی در ناتو، «وسلی کلارک» (در سال 2007
و در مورد وقایع پس از حادثه 11 سپتامبر)
می گوید که برگه ای در
وزارت دفاع از مقامات بالا به او داده اند که در آن نوشته بود
ما به 7 کشور طی 5 سال حمله می کنیم و آنها را نابود می کنیم؛
عراق، سوریه، لبنان، لیبی، سومالی، سودان و ایران.
همچنین «رابرت اف کندی» که برادرزاده کندی رئیس جمهور سالهای
قبل آمریکاست،
در مقاله ای در مجله
«پولیتیکو» در سال 2016 چنین نوشته: «جنگ ما بر ضد نظام بشار
اسد هنگام ظهور اعتراضات خیابانی بر علیه وی آغاز نشد. بلکه از
سال 2000 میلادی شروع شد. هنگامی که قطر پیشنهاد ساخت 1500
کیلومتر خط لوله گاز با عبور از عربستان، اردن، سوریه و ترکیه
با قیمت ده میلیارد دلار آمریکا را داد، و سوریه آن را رد
کرد».
در آن سال ها روسیه بزرگ ترین صادر کننده گاز به اروپا بود و
حدود هفتاد درصد گاز اروپا را تامین می کرد، و از این راه برای
اعمال فشار بر اروپا نیز استفاده می کرد. اروپایی‌ها می
خواستند خودشان را از این وضعیت رها کنند. و آمریکا هم
می‌خواست رقیب خود یعنی روسیه را حذف کند. برای همین آمریکا به
سراغ قطر و آذربایجان رفت. از اینجا فکر گسترش لوله های گاز
قطری به میان آمد. کندی در ادامه می گوید: «از نظر روسیه، این
طرح برای فشار بر روسیه و بیرون راندن روسیه از بازار انرژی
اروپا بود».
ولی سوریه با این پیشنهاد در سال 2000 مخالفت کرد. زیرا خط
گاز بین ایران تا سوریه منبع درآمدی برای کشورهای ایران و عراق
و سوریه بود و این کشورها بر وجود آن پافشاری داشتند.
پس مشکل در انتقال گاز خلیج فارس به اروپا دو چیز بود: یکی
اینکه این لوله گاز قطری باید از سوریه می گذشت. دوم اینکه
ایران هم جای پایی در بازار اروپا پیدا می کرده است. پس قرار
بر حذف این دو کشور (ایران و روسیه) گرفته شد تا خط لوله گاز
قطر جای خط انتقال گاز قبلی را بگیرد.
ویکی لیکس می‌گوید: کمک های اطلاعات عربستان و موساد به
گروه‌های معارض که برای براندازی نظام سوریه تلاش می کردند به
دو سال پیش از شروع بحران سوریه یعنی 2009 بر می گردد.
اعتراضات بر علیه مشکلات اقتصادی و سیاسی در 2011 در سوریه این
فرصت را برای تحقق طرح گسترش لوله گاز قطری از طریق براندازی
نظام سوریه پدید آورد. به همین دلیل در حالی که اعتراضات
همزمان در بحرین و تونس به وضعیت خود ادامه می دادند، اعتراضات
سوریه به درگیری های مسلحانه با نظام تبدیل شد.
از همان روزهای اول بحران، بشار اسد به طرح لوله های گاز اشاره
داشت و گفت: «کشورهایی نمی خواهند مدیریت سوریه برای انتقال
گاز به دست نظام اسد باشد».
موسس ویکی لیکس
در مصاحبه با شبکه روسیا
الیوم با مستندات اثبات می کند عربستان و قطر، پشتیبانی و کمک
نظامی به نیروهای معارض سوریه را انجام می داده اند. او می
گوید داعش از سوی عربستان و قطر حمایت مالی می شده است.
عربستان از یک سو این ها را پشتیبانی مالی می کند و از سوی
دیگر به موسسه آمریکایی کلینتون پول می دهد. همان که حمله به
سوریه را اعلام کرد و گفت اوباما چنین تشخیص داده است که اسد
باید کنار برود و هیچ کس نباید در این کار دخالت کند.
همچنین ترامپ در سخنرانی های انتخاباتی چند سال پیش خود اعتراف
کرد که داعش ساخته کلینتون و اوباماست.
حمد بن جاسم نخست وزیر سابق قطر در گفتگو با شبکه خبری
آمریکایی می گوید وقتی اعتراضات در سوریه آغاز شد دو اتاق
عملیات وجود داشت یکی در اردن و دیگری در ترکیه. که عربستان و
امارات و قطر و دولت های خلیج فارس و آمریکا با پایگاه اول
هماهنگ بودند.
حمد بن جاسم می گوید که ارتباط قطر و عربستان و... با گروه های
مسلح همچون النصره و... چیزی بود که آمریکا و یا دیگر هم
پیمانان از آن آگاهی داشتند. هر چیزی که قطر برای پشتیبانی می
فرستاده از راه ترکیه و با هماهنگی کامل نیروهای آمریکایی
انجام می شد.
موضوع راه ابریشم (مسیر تجاری از چین تا اروپا) و طرح لوله گاز
قطر تنها دو دلیل اقتصادی برای جنگ بر ضد سوریه بودند. پایگاه
های دیگر آمریکایی در سوریه غیر از تنف، همگی در شمال و شمال
شرق سوریه هستند. که به بهانه حمایت از کردها -که حمایت ارتش
سوریه را رد کردند- ساخته شدند به این بهانه که از کردها در
برابر گروه های مسلح معارض به ویژه داعش حمایت کنند.
در سال 2019 ترامپ گفت که نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج
خواهد کرد. بعد مشخص شد که او می خواهد همزمان با این کار،
پایگاه هایی همچون تنف را تقویت کند و همزمان شش پایگاه دیگر
در شمال شرق سوریه احداث شد! او در این باره گفت که شاید مجبور
شود برای حفاظت از ذخیره های بزرگ نفت وارد جنگ شود برای همین
به حضور نیروهای آمریکا در این پایگاه ها نیاز است. وی اضافه
می کند که از یک طرف به داعش اجازه سیطره به این ذخایر را نمی
دهیم و از سوی دیگر اگر طرف دیگری برای سیطره بیاید و بتواند
معامله خوبی برقرار کند با او وارد معامله می شویم. به هر حال
ما این ذخایر را به راحتی از دست نمی دهیم.
تقریبا تمامی پایگاه های آمریکا در سوریه، در مناطقی است که
چاه های نفت در آن قرار دارد. ترامپ می خواهد تمامی این مناطق
را برای خود نگهداری کند و می گوید که آمریکا تنها درصدد
استفاده از ذخایر انرژی نیست بلکه می خواهد هیمنه و سیطره خود
بر این ذخایر را تثبیت کند.
در پایان، این مستند چنین نتیجه گیری می کند که همه اینها تنها
بخشی از انگیزه اقتصادی قطر و عربستان و ترکیه و آمریکا برای
حمله ضد سوریه است. بنابراین درست نیست جنگ سوریه، بحرانی
عقیدتی و دینی انگاشته شود.
به نقل از کانال سوریه به فارسی
و با ویرایش و اصلاح وبسایت مقالات سیاسی
|
